Έθιμα του Πάσχα στο Καλαμάκι Λαμίας

Τα λαμπριάτικα έθιμα ξεκινούσαν από το Σάββατο του Λαζάρου. 

 

Καλλαντα  του  Λαζάρου

 

 Παραμονή  του Λαζάρου τα κορίτσια του χωριού έχοντας καλάθια στολισμένα με λουλούδια πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το Λάζαρο. Η κάθε νοικοκυρά τις φίλευε ότι είχε όπως αυγά, γλυκά, λεφτά, κ.ά.

Το  τραγούδι  έλεγε:

Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε των Βαγιών η εβδομάδα.
Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου.

Πού ήσουν Λάζαρε; Πού ήσουν κρυμμένος;
Κάτω στους νεκρούς, σαν πεθαμένος.

Δε μου φέρνετε, λίγο νεράκι,
που 'ν' το στόμα μου πικρό φαρμάκι…….

Την  μεγάλη  Πέμπτη  γίνονταν  λειτουργία  το  πρωί  και  όσοι  είχαν  πεθαμένους  , πήγαιναν  στην εκκλησία  κοφίνια  με  ψ’χούδια  για  να  συγχωρεθούν.

Τα ψ’χούδια  μοιράζονταν στο τέλος  της λειτουργίας  στην αυλή  της  εκκλησίας

Πάσχα στο Καλαμάκι Λαμίας

Μεγάλη  Παρασκεύη

Τη Μεγάλη Παρασκευή σε αντίθεση με το Σάββατο του Λαζάρου τραγουδούσαν μόνο τα αγόρια το  από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας  ένα  στολισμένο  σταυρό (με  άγριες ορχιδέες  όπως  τσουλούφια  και  παπ’τσάκια κτλ)  και  ένα  καλάθι  για  τα  αυγά  που  θα  τους  έδιναν  οι  νοικοκυρές

Το  τραγούδι  ήταν  εμπνευσμένο  από  τα  πάθη  του  Χριστού:

 

Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερον μαύρη μέρα
σήμερα όλοι χλίβονται και τα βουνά λυπούνται,
σήμερον έβαλαν βουλή οι άνομοι Εβραίοι,
οι άνομοι και τα σκυλιά και οι τρισκαταραμένοι,
για να σταυρώσουν τον Χριστό, τον πάντων βασιλέα.
Ο Κύριος ηθέλησε να μπει σε περιβόλι
να λάβει δείπνο μυστικό, να μην το λάβουν όλοι.

Η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της,
τας προσευχάς της έκανε για το Μονογενή της.
Φωνή εξήλθ’ εξ ουρανού υπ’ αρχαγγέλου στόμα
σώνουν Κυρά μου οι προσευχές, σώνουν και οι μετάνοιες
και τον Υιό Σου πιάσανε και στον φονιά τον πάνε.,  κτλ.

Το  απόγευμα  γίνονταν  η Αποκαθήλωση  και  τα  κορίτσια  του  χωριού  στόλιζαν  το  επιτάφιο  με  άγρια  λουλούδια   από  την γύρω  περιοχή   (τσουλούφια,παπουτσάκια,απρίλη  κ.ά.).Το  βράδυ  γινόταν  η περιφορά  του  Επιταφίου  γύρω  από  την Εκκλησία.

Μέγα  Σάββατο

Το Μεγάλο Σάββατο οι άντρες της κάθε γειτονιάς πήγαιναν στο βουνό για να κόψουν ξύλα για το ψήσιμο του αρνιού.΄Εσφαζαν  ότι  είχε  ο  καθένας  αρνί-κατσίκι  και  οι  γυναίκες  αναλάμβαναν   να  καθαρίσουν  τη  σκωταριά  και  τα  άντερα  για να  φτιάξουν  τα  γιομίδια,τα  γαρδουμπάκια ή το  κοκορέτσι Οι  άντρες  του  σπιτιού αλλά  και  οι γυναίκες  σούβλιζαν  το  σφάγιο  σε  ξύλινο  σουβλί,του  έβαζαν   τα  μυρωδικά  του  και  το  έραβανγια  να  είναι  έτοιμο  για  ψήσιμο.

Γυρίζοντας  το  βράδυ  από  την εκκλησία ,   έκαναν  το  σταυρό  με  την  λαμπάδα  στα  πάνω  μέρος  της  πόρτας, άναβαν  με  το  Άγιο  Φως  το  καντήλι   και  καθόταν  στο  τραπέζι για  να τσουγκρίσουν  τ’ αυγά, να  ευχηθούν και  να  φάνε  τα  γιομίδια.

Ανήμερα  το  Πάσχα

Λιαγκονίκος και η μάνα του η Αγγέλικω

Το  πρωί  του  Πάσχα  άναβαν  φωτιά  σε  λάκους  στις  αυλές  ή άναβαν  το  φούρνο  για  να ψήσουν  το  σφάγιο.

 Όταν τελειώσει το ψήσιμο όλων των των σφάγιων,  συνεχίζονταν  το  γλέντι  στον  ίδιο  χώρο.  ή  μετέφεραν  το  σφαχτό  στο  σπίτι  τους.
Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα ανηφόριζαν στον Άη Νικόλα, τον πολιούχο του χωριού, για τη Λειτουργία της «Αγάπης». Παλαιότερα μετά την λειτουργία της  αγάπης  στην αυλή  της εκκλησίας  ή  στο περίβολο του σχολείου σχηματιζόταν χορός και γλέντι .